Luyện từ và câu: Vị ngữ trong câu kể Ai là gì? trang 61 SGK Tiếng Việt 4 tập 2

I. Nhận xét

1. Đọc các câu đã cho.

Một chị phụ nữ nhìn tôi cười, hỏi:

- Em là con nhà ai mà đến giúp chị chạy muối thế này?

- Em là cháu bác Tự. Em về làng nghỉ hè.

Nguyễn Thị Ngọc Tú

2. Trong các câu trên, câu nào có dạng "Ai là gì?"

Gợi ý:

Câu kể "Ai là gì?" gồm hai bộ phận:

- Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ trả lời cho câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)?

- Bộ phận thứ hai là vị ngữ trả lời cho câu hỏi: Là gì (là ai, là con gì)?

Trả lời:

-   Câu: Em là cháu bác Tự là câu có dạng "Ai là gì?"

3. Xác định vị ngữ của câu vừa tìm được.

Gợi ý:

Vị ngữ trong câu kể "Ai là gì?" được nối với chủ ngữ bằng từ là.

Trả lời:

Vị ngữ của câu vừa tìm là: là cháu bác Tự.

4. Những từ nào có thể làm vị ngữ trong câu "Ai là gì?'

Gợi ý:

Con suy nghĩ và trả lời.

Trả lời:

Trong vị ngữ của loại câu kế "Ai là gì? thường có từ là (nối với chủ ngữ) và vị ngữ thường do danh từ hoặc cụm danh từ tạo thành.

II. Luyện tập

1. Tìm câu kể "Ai là gì?” trong các câu thơ sau. Xác định vị ngữ trong các câu đó.

a) Người là Cha, là Bác, là Anh

Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ.

Tố Hữu

b) Quê hương là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày

Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

Đỗ Trung Quân

Gợi ý:

Câu kể "Ai là gì?" gồm hai bộ phận:

- Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ trả lời cho câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)?

- Bộ phận thứ hai là vị ngữ trả lời cho câu hỏi: Là gì (là ai, là con gì)?

Vị ngữ trong câu kể "Ai là gì?" được nối với chủ ngữ bằng từ là.

Trả lời:

a)   Trong câu a: Người là Cha, là Bác, là Anh là một câu kể "Ai là gì?"

Trong đó vị ngữ là: Người là Cha, là Bác, là Anh.

b)   Trong đoạn b, các câu kể "Ai là gì?" là:

Quê hương là chùm khế ngọt

Quê hương là đường đi học.

Vị ngữ của hai câu trên là:

Quê hương là chùm khế ngọt.

Quê hương là đường đi học.

2. Ghép những từ ngữ thích hợp ở cột A và cột B để tạo thành câu kể “Ai là gì?"

Gợi ý:

Con suy nghĩ để ghép nối sao cho phù hợp.

Trả lời:

Cần ghép như sau:

-    Chim công là nghệ sĩ múa tài ba.

-    Đại bàng là dũng sĩ của rừng xanh.

-    Sư tử là chúa sơn lâm.

-    Gà trống là sứ giả của bình minh.

3. Dùng các từ ngữ đã cho để đặt câu "Ai là gì?'

a. là một thành phố lớn

b. là quê hương của những làn điệu dân ca quan họ

c. là nhà thơ

d. là nhà thơ lớn của Việt Nam

Gợi ý:

Con suy nghĩ rồi hoàn thành bài tập.

Trả lời:

a)   Hà Nội là một thành phố lớn.

b)   Bắc Ninh là quê hương của các làn điệu quan họ.

c)   Xuân Diệu là nhà thơ.

d)   Nguyễn Du là nhà thơ lớn của Việt Nam.