Văn bản Lưu biệt khi xuất dương

Lưu biệt khi xuất dương

Phan Bội Châu

Phiên âm

Sinh vi nam tử yếu hi kì,

Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di.

U bách niên trung tu hữu ngã,

Khởi thiên tải hậu cánh vô thuỳ.

Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế,

Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si!

Nguyện trục trường phong Đông hải khứ,

Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.

Dịch nghĩa

Đã sinh làm kẻ nam nhi thì cũng phải mong có điều lạ,

Há lại để trời đất tự chuyển vẫn lấy sao!

Giữa khoảng trăm năm này, phải có ta chứ,

Chẳng nhẽ ngàn năm sau lại không có ai (để lại tên tuổi) ư?

Non sông đã chết, sống chỉ nhục,

Thánh hiền đã vắng thì có đọc sách cũng ngu thôi !

Mong đuổi theo ngọn gió dài đi qua Biển Đông,

Ngàn đợt sóng bạc cùng bay lên.

Dịch thơ

Làm trai phải lạ ở trên đời,

Há để càn khôn tự chuyển dời.

Trong khoảng trăm năm cần có tớ,

Sau này muôn thuở, há không ai?

Non sông đã chết, sống thêm nhục,

Hiền thánh còn đâu, học cũng hoài!

Muốn vượt bể Đông theo cánh gió,

Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.

TÔN QUANG PHIỆT dịch

(Theo Văn thơ Phan Bội Châu chọn lọc, NXB Văn học, Hà Nội, 1967)