Bài 15. Lực từ tác dụng lên dây dẫn mang dòng điện. Cảm ứng từ
I. Thí nghiệm về lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn mang dòng điện
- Khi cho dòng điện có cường độ I chạy qua đoạn dây dẫn đặt trong từ trường thì xuất hiện lực từ \(\overrightarrow F \) tác dụng lên đoạn dây dẫn mang dòng điện
- Lực từ \(\overrightarrow F \) có phương vuông góc với đoạn dây dẫn mang dòng điện đặt trong từ trường và vuông góc với đường sức từ
- Chiều của lực từ được xác định theo quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho véc tơ cảm ứng từ \(\overrightarrow B \) hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến các ngón tay trùng với chiều dòng điện, thì ngón tay cái choãi ra 90° chỉ chiều của lực từ \(\overrightarrow F \) tác dụng lên dây dẫn mang dòng điện
II. Độ lớn cảm ứng từ
1. Biểu thức
- Độ lớn của cảm ứng từ của từ trường tại một vị trí là:
\(B = \frac{F}{{IL\sin \alpha }}\)
- Định luật Ampere về lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn mang dòng điện đặt trong từ trường đều
\(F = BIL\sin \alpha \)
Trong đó:
B là cảm ứng từ
I là cường độ dòng điện
L là chiều dài đoạn dây mang dòng điện đặt trong từ trường
α là góc hợp bởi đoạn dây mang dòng điện và véc tơ cảm ứng từ \(\overrightarrow B \)
2. Đơn vị
- Trong hệ SI, đơn vị của cảm ứng từ là tesla (T)
\(1T = \frac{{1N}}{{1m.1A}}\)
- Vì \(1N = 1kg.m.{s^{ - 2}}\) nên \(1T = 1.\frac{N}{{m.A}} = 1.\frac{{kg}}{{A.{s^2}}} = 1kg.{A^{ - 1}}.{s^{ - 2}}\)
Sơ đồ tư duy về “Lực từ tác dụng lên dây dẫn mang dòng điện. Cảm ứng từ”